De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) werd in 2016 ingevoerd om schijnzelfstandigheid aan te pakken en arbeidsrelaties beter te controleren. De wet verving de VAR en bracht veel onzekerheid vooral onder ZZP’ers in de zorg. In dit artikel bespreken we wat de Wet DBA inhoudt en hoe deze zelfstandigen in de zorgsector beïnvloedt.
Wat is de Wet DBA?
De Wet DBA verving de VAR-verklaring om schijnzelfstandigheid te bestrijden. Onder de VAR konden opdrachtgevers zonder al te veel risico ZZP’ers inhuren omdat de ZZP’er zelf verantwoordelijk was voor de fiscale afhandeling. Dit systeem bleek echter niet goed te werken. Vaak werkten ZZP’ers in omstandigheden die meer leken op een dienstverband maar zonder de rechten van een werknemer.
De Wet DBA introduceerde modelovereenkomsten die ZZP’ers en opdrachtgevers samen moesten gebruiken om vast te leggen dat er geen sprake was van een dienstbetrekking. De Belastingdienst kon dan controleren of er een echte zelfstandige relatie was.
De Invloed op ZZP’ers in de Zorg:
De zorgsector telt een groot aantal zelfstandigen, van verpleegkundigen tot specialisten, die vaak flexibel in verschillende zorginstellingen werken.
De invoering van de Wet DBA heeft een aantal specifieke gevolgen voor ZZP’ers in de zorg:
1) Onzekerheid en Verwarring:
De Wet DBA zorgde voor veel onzekerheid over de manier waarop ZZP’ers binnen de zorg werken. Veel zelfstandigen werkten op basis van vaste afspraken die volgens de Belastingdienst konden worden gezien als een dienstbetrekking. Dit creëerde verwarring over de vraag of een ZZP’er echt als zelfstandige kon blijven werken of mogelijk als werknemer zou moeten worden gezien.
2) Afname van Flexibiliteit:
De onzekerheid rondom de Wet DBA leidde in sommige gevallen tot minder flexibele werkafspraken. Zorginstellingen wilden vaak meer controle over de manier waarop werk werd uitgevoerd, wat botste met het zelfstandig ondernemerschap van de ZZP’er. Dit zorgde voor druk om meer in loondienst te gaan werken.
3) Schijnzelfstandigheid:
Een belangrijk doel van de Wet DBA was het terugdringen van schijnzelfstandigheid iets wat in de zorgsector regelmatig voorkomt. ZZP’ers in de zorg werken vaak langdurig voor dezelfde opdrachtgever met vaste uren en taken die vergelijkbaar zijn met die van werknemers. De Belastingdienst beoordeelde dergelijke situaties vaker als een verkapt dienstverband wat problematisch was voor zowel de opdrachtgever als de ZZP’er zelf.
Wat Betekent Dit voor de Toekomst van ZZP’ers in de Zorg?
De toekomst voor ZZP’ers in de zorgsector is nog onzeker. De overheid werkt aan nieuwe wetgeving om de problemen rond schijnzelfstandigheid en flexibiliteit aan te pakken maar het is nog onduidelijk hoe deze eruit zal zien. In de tussentijd is het voor zelfstandigen in de zorg belangrijk om duidelijke afspraken te maken met opdrachtgevers en mogelijk modelovereenkomsten te gebruiken die zijn goedgekeurd door de Belastingdienst.
Hier zijn tips voor zzp’ers in de zorg om schijnzelfstandigheid te voorkomen:
Als ZZP’er in de zorg heb je ervoor gekozen om zelfstandig ondernemer te zijn zodat je je werk kunt doen op een manier die bij jou past. Je hebt de vrijheid om je eigen agenda te bepalen, tijd te maken voor je eigen ontwikkeling maar het ondernemerschap betekent ook dat je je als een echte ondernemer moet gedragen. Dit houdt onder andere de volgende dingen in:
1) Zorg ervoor dat je documenten op orde zijn:
Als ZZP’er in de zorg is het belangrijk dat je altijd de juiste documenten en certificaten op orde hebt.
- Inschrijving bij de Kamer van Koophandel (KvK): Dit bevestigt dat je officieel staat geregistreerd als ondernemer.
- Zorgverlenersnummer (AGB-code): Een uniek nummer waarmee zorgverleners in Nederland kunnen declareren bij zorgverzekeraars.
- BIG-registratie (indien van toepassing): Voor beroepen als verpleegkundigen en artsen is registratie in het BIG-register verplicht.
- Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG): Een actuele VOG is vaak vereist door zorginstellingen om te bevestigen dat je een betrouwbare zorgverlener bent.
- Beroepsaansprakelijkheidsverzekering: Dit biedt bescherming tegen eventuele claims in geval van fouten tijdens het uitoefenen van je werkzaamheden.
- Eerste Hulp Certificaat (EHBO/BHV): In sommige zorgrollen is een geldig EHBO- of BHV-certificaat noodzakelijk.
- Diploma’s en Relevante Zorgcertificaten: Zorg dat je altijd bewijs hebt van je opleiding en aanvullende cursussen of specialisaties.
Door deze documenten en certificaten up-to-date te houden, toon je aan dat je professioneel werkt en voldoet* aan de eisen in de zorgsector.
2) Bepaal je eigen uurtarief onafhankelijk:
Stel een passend uurtarief vast door rekening te houden met je netto maandelijkse inkomensdoel, verwachte zakelijke kosten en de hoeveelheid dagen die je per jaar wilt werken. Het is cruciaal om ook te denken aan belastingen, pensioenvoorzieningen en eventuele verzekeringen.
Tips: Een zzp’er bepaalt zijn of haar eigen uurtarief, wat bijdraagt aan het voldoen aan een van de belangrijkste eisen van de Wet DBA. De tarieven variëren afhankelijk van het functieniveau. Bij ZorgOffice ben je altijd vrij om je eigen uurtarief te bepalen.
3) Gebruik een Overeenkomst van Opdracht (OvO):
Sluit altijd een duidelijke overeenkomst van opdracht af met je opdrachtgever, waarin de afspraken over werkzaamheden, verantwoordelijkheden en tarieven worden vastgelegd. Factureer rechtstreeks aan de zorginstelling om een duidelijke, zakelijke relatie te behouden. Dit voorkomt verwarring en helpt bij het aantonen van je zelfstandigheid.
Tips: Met het systeem van ZorgOffice kun je rechtstreeks facturen sturen naar de opdrachtgever, wat de administratieve lasten aanzienlijk vermindert en toch binnen de regels blijft.
4) Versterk je eigen Identiteit als ZZP’er:
Zorg dat je jezelf onderscheidt van andere zelfstandigen door bijvoorbeeld specifieke expertise, werkervaring of persoonlijke zorgbenadering te benadrukken. Dit versterkt je merk en zorgt voor meer herkenning en waardering in de markt.
5) Regel zelf vervanging bij Afwezigheid:
Mocht je niet in staat zijn om een geplande opdracht uit te voeren, zorg dan dat je zelf vervanging regelt. Dit toont je professionaliteit en versterkt de zelfstandige aard van je onderneming aangezien je als ZZP’er verantwoordelijk blijft voor het voltooien van de opdracht.
Tips: Bij ZorgOffice heb je een groepsapp waar andere zzp’ers ook in zitten zodat je direct contact kunt opnemen en kunt vragen of iemand iets voor je kan betekenen. Hierbij is wel de toestemming van de andere zzp’ers belangrijk.
6) Blijf continu professioneel ontwikkelen:
Volg trainingen en cursussen om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen in de zorgsector. Dit helpt niet alleen je vakkennis te vergroten maar versterkt ook je positie als zorgprofessional en ondernemer.